برای استفاده از امکان اقامت پس از تحصیل در آلمان، روشهای زیادی پیش روی شما قرار دارد. به طور معمول افراد پس از فارغ التحصیلی به دنبال کار هستند و اخذ ویزای کاری و مجوز فعالیت را در نظر دارند. اما ادامه تحصیل در مقاطع بعدی و همچنین ازدواج با شهروند یا تبعه آلمانی هم میتواند روش دیگری باشد که در ادامه آنها را بیشتر بررسی میکنیم.
روش اقامت پس از تحصیل در آلمان
فرایند دریافت اجازه اقامت و ویزای آلمان به مقایسه با سایر کشورهای اروپایی، آسان، کارآمد و قابل دسترس است. ملیت شما نقش تعیینکنندهای در دسترسی به بازار کار آلمان و هر کشور عضو اتحادیه اروپا دارد. افرادی که دارای مجوز اقامت آلمان هستند و اجازه شغلی دارند، میتوانند به عنوان اعضای اتحادیه اروپا/ منطقه اقتصادی اروپا و سوئیس فعالیت کنند. شهروندان کشورهایی نظیر ایالات متحده، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، ژاپن و کره جنوبی نیز ممکن است پس از ورود به کشور، اجازه اقامت کشور آلمان را از مقامات خارجی مربوطه دریافت کنند. با این حال، باید توجه داشت که تا زمان دریافت مجوز، اجازه فعالیت شغلی را نخواهند داشت.
نکته مهم: اجازه اقامت موقت یا Aufenthaltserlaubnis، گزینه اولیه برای اقامت دانشجویان بینالمللی پس از فارغالتحصیلی در آلمان محسوب میشود. برای دریافت این مجوز با مشاوران موسسه مهاجرتی هما در ارتباط باشید.
اقامت پس از تحصیل در آلمان هنگام جستجوی کار
برای اقامت پس از تحصیل در آلمان میتوانید اجازه اقامت موقت را برای پیدا کردن کار مد نظر قرار دهید. در اصل، از این زمان برای جستجوی شغل دائمی مرتبط به رشته تحصیلی خود استفاده کنید، در حالی که در دوران تحصیل هم به صورت پاره وقت کار کردهاید تا هزینههای خود را تأمین کنید. این امکان وجود دارد که تا 18 ماه در آلمان کار کنید و هر شغلی را برای تأمین هزینههای خود انتخاب نمایید. اما تخصص در رشته تحصیلی شما یک مزیت بزرگ است.
ضمنا برای واجد شرایط بودن و دریافت این مجوز، باید شرایط زیر را داشته باشید:
- مدرک تحصیلی تکمیل شده
- اثبات پوشش بیمه سلامتی
- اثبات توانایی مالی کافی برای پوشش هزینههای زندگیتان
- موعد اعتبار ویزای دانشجویی شما پایان یافته است، پس باید قبل از اتمام کامل تاریخ انقضای آن برای این مجوز اقدام کنید. در غیر این صورت، لازم است به کشور خود بازگردید.
ویزای Jobseekers Visa برای اقامت پس از تحصیل در آلمان
فرض کنید که پس از فارغ التحصیلی به کشور خود بازگشتهاید و اکنون تمایل دارید به آلمان بازگردید و در آنجا به دنبال فرصتهای شغلی بگردید. در این صورت، به شرطی که با مدارک تحصیلیتان واجد شرایط باشید، میتوانید برای یک ویزای موقت کوتاه مدت تا شش ماه درخواست دهید. این ویزا تنها به منظور کمک به شما در جستجوی یک موقعیت شغلی دائمی است تا برای اقامت پس از تحصیل در آلمان برنامه ریزی کنید و یک ویزای طولانی مدت یا مجوز کار نیست. برای واجد شرایط برای این گزینه ویزا، باید دارای معیارهای زیر باشید:
- امکانات مالی معقول
- مدرک تحصیلی یا حرفهای
- مدرک مهارت زبان آلمانی
پس از گرفتن این ویزا و پیدا کردن شغل هم باید برای اقامت و اجازه کار بلندمدت درخواست دهید.
اجازه اقامت موقت برای شروع به کار
هنگامی که یک پیشنهاد شغلی متناسب با شرایط خودتان دریافت میکنید، دو گزینه برای اقامت در آلمان را در نظر میگیرید:
- اجازه اقامت برای شروع به کار
- کارت آبی اتحادیه اروپا برای ادامه اقامت پس از فارغ التحصیلی
اجازه اقامت کشور آلمان به اتباع خارجی اجازه میدهد تا برای مدت معینی در آلمان کار کنند (مطابق با شرایط قرارداد کاری آنها). اگر قرارداد شما محدود به 2 سال باشد، تاییدیه شما نیز برای 2 سال اعتبار دارد و در صورت حفظ وضعیت شغلی، میتوانید مجوز را تمدید کنید. اگر قصد دارید به طور دائم در آلمان زندگی کنید، این گزینه مناسبتری است.
از سوی دیگر، کارت آبی اتحادیه اروپا به اتباع غیر-اتحادیه اروپا که در یک حرفه متخصص هستند، اجازه میدهد در آلمان و سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا کار کنند. افراد با تخصصهای IT و STEM (علوم، فناوری، مهندسی، ریاضیات) بیشترین احتمال را برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا دارند. این گزینه ممکن است برای زندگی در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا نیز بهتر باشد.
هر دو مجوز اقامت پس از تحصیل در آلمان دارای الزامات خاصی هستند و بسته به شرایط خاصی که دارید، ممکن است یکی از آنها برای شما مناسبتر باشد. برای درخواست این مجوزها باید دارای مدارک زیر باشید:
- مدرک بیمه درمانی
- تحصیلات تکمیلی
- پوشش مالی برای هزینههای زندگی
- برای دارندگان کارت آبی اتحادیه اروپا: حداقل حقوق سالیانه تعیین شده توسط مشاغل MINT
اجازه اقامت موقت برای خوداشتغالی
پس از فارغ التحصیلی از یک دانشگاه آلمان، شما میتوانید اقامت موقت برای خوداشتغالی دریافت کنید. این مجوز به شما امکان میدهد که یک کسب و کار راه بیندازید یا به عنوان یک حرفهای مستقل مانند یک مهندس فعالیت داشته باشید. شرایط برای راهاندازی کسب و کار در آلمان بسته به کشور مبدأ و وضعیت اقامت شما متفاوت است. اگر قصد دارید به تنهایی کار کنید، نیاز است که صلاحیتهای خاصی را برای برخی مشاغل اثبات کنید که تحت حاکمیت دولت قرار دارند. همچنین، بین فعالیت تجاری خوداشتغالی و حرفهای مستقل در «حرفه لیبرال» تفاوتهایی وجود دارد که بر پرداخت مالیات و نیاز به ثبت شرکت تجاری تأثیر میگذارد.
اجازه اقامت موقت برای Ph.D. مطالعات
اجازه اقامت موقت برای ادامه تحصیلات در مقطع Ph.D. در یک دانشگاه آلمانی یا موسسه تحقیقاتی هم در دسترس است. در این حالت، برای تمدید اجازه اقامت پس از تحصیل در آلمان، به گواهی ثبتنام خود نیاز دارید و باید اثبات کنید که بیمه درمانی کافی دارید و میتوانید مالیات خود را پرداخت کنید.
اجازه اقامت موقت برای آموزش حرفهای
دانشجویان بینالمللی در آلمان میتوانند اجازه اقامت موقت برای آموزش حرفهای دریافت کنند. برای این منظور، باید شرایط خاص را رعایت کرده و یک ارزیابی کامل توسط آژانس کار فدرال (BA) انجام دهید. شما میتوانید دورههای حرفهای را در آلمان تکمیل کرده و حتی پس از فارغالتحصیلی، برای ویزای اقامت برای آموزش حرفهای درخواست دهید.
ازدواج با شهروند آلمانی برای اقامت بعد از تحصیل در آلمان
اگر قصد ازدواج با یک شهروند آلمانی یا فردی که دارای مجوز اقامت دائم در آلمان است را دارید، میتوانید در آلمان اقامت کنید.
با این حال، همچنان نیاز به دریافت مجوز اقامت خواهید داشت. مواردی که به شما در دریافت مجوز اقامت کمک میکنند عبارتند از:
شهروند اتحادیه اروپا / EEA | اگر شهروند یکی از کشورهای اتحادیه اروپا / EEA هستید، به دلیل حق آزادی حرکت، میتوانید در آلمان زندگی کنید. |
مجوز اقامت برای کار یا کارت آبی اتحادیه اروپا | با مجوز اقامت برای کار یا کارت آبی اتحادیه اروپا برای کار قانونی در آلمان هم میتوانید برای این روش برنامه ریزی کنید. |
شهروند اتحادیه اروپا / EEA و کشور ثالث | اگر یکی از زوجین شهروند یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا و دیگری تبعه کشور ثالث باشد، شریکی که شهروند اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا نیست باید برای پیوستن به همسر خود به اجازه اقامت اقدام کند. |
در آلمان، هیچ اجازه اقامت مستقلی برای ازدواج وجود ندارد. شما مجاز به درخواست اقامت پس از تحصیل در آلمان به عنوان «اتحاد خانواده» خواهید بود. همچنین تسلط به زبان آلمانی در سطح B1 برای دریافت مجوز اقامت الزامی است تا مجوز اقامت موقت صادر شود. پس از چند سال ازدواج (معمولا دو سال) و مدت اقامت در آلمان (سه سال)، میتوانید برای اقامت دائم اقدام کنید. در طول این مدت، میتوانید برای ویزای کاری یا تحصیلی در مقاطع بالاتر هم اقدام نمایید.
اجازه اقامت دائم پس از فارغ التحصیلی در آلمان
این مجوز اقامت به اتباع خارجی اجازه میدهد تا پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، به طور نامحدود در آلمان کار، زندگی و اقامت داشته باشند. با دریافت این اجازه، میتوانید خانوادهتان (همسر و فرزندان) را به آلمان بیاورید. آنها نیز پس از مدتی (ابتدا مجوز اقامت موقت و بعد از آن مجوز اقامت دائم) مجوز اقامت دریافت میکنند. الزامات واجد شرایط بودن برای مهاجرت به آلمان به ترتیب زیر هستند:
مجوز کار | شما حداقل دو سال مجوز اقامت برای کار به عنوان «حرفهای واجد شرایط» داشته باشید (مجوز اقامت صادر شده در بخش 18a، 18b، یا 18d AufenthG – قانون اقامت کشور آلمان). |
شغل مناسب | در حال حاضر در موقعیتی مشغول به کار باشید که شرایط آن را برآورده میکند و برای آن صلاحیت کافی داشته باشید. |
مشارکت در بیمه بازنشستگی | به مدت 24 ماه به صندوق بیمه بازنشستگی قانونی کمک کرده باشید. |
مهارت زبان و درک آلمان | به زبان آلمانی (سطح B1 بر اساس چارچوب مرجع مشترک اروپایی برای زبانها (CEFR)) و سیستم حقوقی و اجتماعی آلمان و شیوه زندگی در این کشور تسلط داشته باشید. |
زندگی در آلمان | توانایی مالی لازم برای گذراندن زندگی در آلمان را دارید. |
فضای کافی (مسکن) | نشان دهید که فضای زندگی کافی برای خود و خانوادهتان دارید. |
برای دارندگان کارت آبی اتحادیه اروپا:
اگر دارای کارت آبی اتحادیه اروپا هستید، میتوانید برای مجوز اقامت پس از تحصیل در آلمان تحت بخش 18c (2) AufenthG.
(قانون اقامت کشور آلمان) درخواست دهید. شما باید شرایط بالا را برآورده کنید، اما به جای دو سال به حداقل 33 ماه کار نیاز دارید و باید به طور مداوم به صندوق بیمه کمک هزینه قانونی کمک کنید. مهم است که به یاد داشته باشید که برای اطلاعات دقیق و مشاوره تخصصی، به سفارت آلمان در کشور خود مراجعه کنید. قبل از اقدام برای مجوز اقامت، تمام شرایط لازم را به دقت بررسی کنید و در صورت نیاز، با یک مشاور حقوقی یا مهاجرت در آلمان مشورت نمایید.
سخن پایانی
آلمان با شهرهای فوقالعاده منحصربهفرد و داشتن بزرگترین اقتصاد اروپا، کانونی برای فرصتهای عالی تحصیلی و شغلی است. تقاضای قابل توجهی برای نیروی کار در صنایع و شرکتهای مختلف وجود دارد. هنگامی که متوجه شدید به اقامت بعد از تحصیل در آلمان نیاز دارید، باید زمانی که هنوز دانشجو هستید برنامه ریزی کنید. تجربه کارآموزی در حین تحصیل هم بی شک برای شما بسیار سودمند است.
سوالات متداول
1- بعد از اتمام تحصیلات چه مدت میتوانیم در آلمان بمانیم؟
شما میتوانید تا 18 ماه با ویزای جستجوی کار بمانید تا شغلی مرتبط با شرایط خود پیدا کنید.
2- آیا میتوانیم برای اقامت دائم اقدام کنیم؟
پس از دو سال کار به عنوان یک متخصص واجد شرایط، میتوانید برای اجازه اقامت دائم هم درخواست دهید.
3- امکان کار به صورت خوداشتغالی در آلمان وجود دارد؟
شما میتوانید برای اجازه اقامت موقت و خوداشتغالی یا مشاغل آزاد درخواست دهید.