یکی از مسائل مهمی که قبل از مهاجرت باید به آن توجه کنید، هزینه تحصیل در آلمان است. برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان، باید 11904 یورو در سال، معادل 992 یورو در ماه برای پوشش هزینه‌های زندگی داشته باشید. همچنین دانشگاه‌های دولتی در آلمان فقط شهریه ترم را در نظر دارند که از 100 تا 350 یورو متغیر است. دانشگاه‌های خصوصی می‌توانند بسیار بیشتر از ۵۰۰۰ یورو تا ۲۰۰۰۰ یورو در سال دریافت کنند. ضمن اینکه دانشجویان در آلمان به طور متوسط ماهانه 410 یورو برای مسکن خرج می کنند. با این تفاسیر مهم است هزینه زندگی دانشجویی در آلمان را به دقت بررسی کنید تا بودجه بندی درستی داشته باشید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هزینه تحصیل در آلمان ، پیشنهاد می کنیم حتما این پادکست را بشنوید!
کلیات هزینه زندگی و تحصیل در آلمان
هزینه زندگی در المان برای دانشجویانی که دانشگاه‌های دولتی را در نظر دارند، همیشه مقرون به صرفه بوده است. بدیهی است که دانشگاه‌های خصوصی، هزینه‌های بالاتری را دریافت می‌کنند و همین امر باعث می‌شود گزینه دوم دانشجویان بین المللی باشند. ضمنا حضور در دوره زبان آلمانی در آلمان هم می‌تواند هزینه خاص خود را داشته باشد.
هزینه تحصیل در دانشگاه های دولتی آلمان
دانشگاه‌های دولتی آلمان بسیار مقرون به صرفه هستند. هزینه‌های ترم (دو ترم در یک سال) در اینگونه مراکز معمولا از 100 تا 350 یورو متغیر خواهد بود. سیستم آموزش عالی در آلمان توسط دولت فدرال و ایالت‌ها تأمین می‌شود. به همین دلیل، هم دانشجویان محلی و هم دانشجویان بین المللی نگران از دست رفتن پس‌انداز خود برای پرداخت هزینه تحصیل نخواهند بود.
هزینه ترم هم خدمات اداری مانند مدیریت دانشجویی، کمک‌های اتحادیه دانشجویی و کارت حمل و نقل عمومی را پوشش می‌دهد.
شهریه دانشگاه های دولتی آلمان
برای بررسی بهتر هزینه دانشگاه های المان، از جدول زیر استفاده کنید. فراموش نکنید که این مراکز بورسیه تحصیلی رایگان آلمان را هم مد نظر دارند.
| دانشگاه | مکان | شهریه و هزینه تحصیل در آلمان |
| دانشگاه فنی مونیخ | مونیخ، بایرن | هزینه ترم معمولی: 85 تا 102 یورو بسته به پردیس مورد نظر
2000-3000 یورو در هر ترم برای لیسانس 4000-5000 یورو در هر ترم برای کارشناسی ارشد |
| Ludwig-Maximilians-Universität München | مونیخ، بایرن | 85 یورو در هر ترم |
| Universität Heidelberg | Heidelberg, Baden-Württemberg | هزینه ترم معمولی 151 یورو در هر ترم
دانشجویان بین المللی (غیر اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا با مدارک تحصیلی خارجی) 1500 یورو در هر ترم مدرک دوم 650 یورو در هر ترم |
| Free Universitaet Berlin | برلین | 313 یورو در هر ترم |
| RWTH دانشگاه آخن | آخن، نوردراین-وستفالن | 318 یورو در هر ترم |
| KIT، موسسه فناوری کارلسروهه | کارلسروهه، بادن-وورتمبرگ | هزینه ترم معمولی 165 یورو در هر ترم
دانشجویان بین المللی (غیر اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا با مدارک تحصیلی خارجی) 1500 یورو در هر ترم مدرک دوم 650 یورو در هر ترم |
| Humboldt-Universität zu Berlin | برلین | 315 یورو در هر ترم |
| Technische Universität Berlin (TU Berlin) | برلین | 113 یورو در هر ترم
برنامه‌های کارشناسی ارشد پیوسته ممکن است هزینه‌های بالاتری داشته باشد |
| Albert-Ludwigs-Universitaet Freiburg | Freiburg
Baden-Württemberg |
هزینه ترم معمولی 180 یورو در هر ترم
دانشجویان بین المللی (غیر اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا با مدارک تحصیلی خارجی) 1500 یورو در هر ترم مدرک دوم 650 یورو در هر ترم |
| Universität Hamburg | هامبورگ | هزینه ترم معمولی 340 یورو |
همه دانشگاه‌های دولتی آلمان رایگان هستند؟
در مورد عدم وجود شهریه برای کاهش هزینه تحصیل در آلمان استثنائاتی وجود دارد:
1. برخی از برنامه‌های تخصصی، (معمولا در سطح لیسانس)، ممکن است نیازی به شهریه نداشته باشند. این برنامه‌ها مزایای منحصر به فردی مانند آموزش تخصصی، دوره‌های زبان یا تجارب بین المللی پس از تحصیل در آلمان را ارائه می‌دهند. از این رو هزینه‌های اضافی را به همراه دارند.
2. ایالت فدرال بایرن اخیرا قانون نوآوری آموزش عالی باواریا (BayHIG) را مورد بازنگری قرار داده است. این قانون به دانشگاه‌ها اجازه دهد از سال 2023 برای دانشجویان بین المللی از کشورهای ثالث شهریه تعیین کنند. اما همه دانشگاه‌ها این مسئله را قبول نکرده‌اند.
هزینه تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی آلمان
معمولا بین 5000 تا 20000 یورو در سال برای هزینه های تحصیل در آلمان (دانشگاه‌های خصوصی) بودجه نیاز دارید. هر دانشگاه در تعیین هزینه‌های خود آزاد است و به طور منظم آنها را برای تغییرات احتمالی بررسی می‌کند.
اگرچه تعداد آنها در مقایسه با دانشگاه‌های دولتی آلمان کمتر است، اما دانشگاه‌های خصوصی برنامه‌های تخصصی مانند تحصیل دکترا در آلمان را در شرایط بسیار متنوعی ارائه می‌دهند. اکثر آنها برای هر برنامه هزینه‌های متفاوتی دارند، بنابراین انتخاب برنامه شما می‌تواند بر هزینه زندگی دانشجویی در المان تأثیر بگذارد.
به طور خاص، برنامه‌ها در زمینه‌هایی مانند تجارت یا فناوری گران هستند. به عنوان مثال، هزینه برنامه‌های ارشد رشته مدیریت بازرگانی (MBA) در این کشور می‌تواند از چند هزار یورو شروع شده و تا 65000 یورو متغیر باشد.
شهریه دانشگاه‌های خصوصی آلمان
| دانشگاه/کالج | مکان | شهریه و هزینه تحصیل در آلمان |
| WHU مدرسه مدیریت اتو بیشیم | دوسلدورف، نوردراین-وستفالن | برنامه‌های لیسانس 8500 یورو در هر ترم
برنامه‌های کارشناسی ارشد 30،300 یورو تا 37،200 یورو برنامه‌های دکتری برای دانشجویان داخلی 1000 یورو (هزینه پذیرش یک بار) + 3000 یورو در هر ترم برای دانشجویان خارجی برنامه‌های MBA 36000 تا 46000 یورو |
| دانشکده مالی و مدیریت فرانکفورت | فرانکفورت، هسن | برنامه‌های لیسانس 3850 تا 5100 یورو در هر ترم
برنامه‌های کارشناسی ارشد 33000 تا 39000 یورو برنامه‌های MBA 42000 تا 49500 یورو |
| دانشگاه علوم کاربردی گیسما | هانوفر، نیدرزاکسن | برنامه‌های لیسانس متقاضیان آلمان / اتحادیه اروپا 9600 یورو در سال
متقاضیان بین المللی تحصیل در آلمان با دیپلم 13125 یورو در سال برنامه‌های کارشناسی ارشد آلمان / اتحادیه اروپا 8500 تا 13000 یورو در سال دانشجویان بین المللی 11575 – 15500 یورو در سال کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین المللی 16500 یورو در سال MBA جهانی 18000 یورو |
| ESMT برلین | برلین | برنامه‌های کارشناسی ارشد 32000 یورو
برنامه‌های MBA 28000 تا 64800 یورو |
| دانشگاه علوم کاربردی اروپا | برلین، پوتسدام، براندنبورگ، هامبورگ، ایزرلون، نوردراین-وستفالن | برنامه‌های لیسانس اتحادیه اروپا 8,496 یورو در سال
غیر اتحادیه اروپا 12,100 یورو در سال برنامه‌های کارشناسی ارشد اتحادیه اروپا از 9840 یورو در سال غیر اتحادیه اروپا از 10938 یورو در سال MBA EU 11100 یورو در سال غیر اتحادیه اروپا 12332 یورو در سال |
| کالج بارد برلین | برلین | دانشجویان در دانشگاه 33420.60 یورو
دانشجویان خارج از دانشگاه 23820.60 یورو |
هزینه‌های اقامت برای دانشجویان بین المللی در آلمان
برای مدیریت خرج تحصیل در المان به یاد داشته باشید که دانشجویان به طور متوسط 410 یورو در ماه برای اقامت هزینه می‌کنند. این بخش بزرگ‌ترین هزینه برای دانشجویان و سایر افرادی است که در این کشور زندگی می‌کنند. بنابراین توصیه می‌کنیم قبل از تصمیم گیری در مورد هزینه تحصیل در آلمان، در مورد این موضوع به طور کامل تحقیق کنید.
هزینه خوابگاه‌های دانشجویی
خوابگاه‌های دانشجویی (Studentenwohnheim) محبوب‌ترین محل اقامت برای دانشجویان بین المللی هستند. به لطف اجاره مقرون به صرفه بیش از 40٪ افراد در این نوع اقامتگاه زندگی می‌کنند. به طور متوسط، دانشجویان حدود 266.83 یورو در ماه برای یک خوابگاه صرف خواهند کرد.
هزینه آپارتمان‌های مشترک یا WGs
اتاق در آپارتمان‌های مشترک (WGs) در آلمان معمولا بین 300 تا 650 یورو در ماه هزینه دارد. این اقامتگاه خاص در بین دانشجویان محلی و بین المللی در آلمان بسیار محبوب است. اکثرا آن را به عنوان راهی برای معاشرت با هم خانه‌های خود و البته تقسیم هزینه دانشجویی در المان مد نظر دارند. به عنوان مثال، یک اتاق در یک WG 3 نفره در شهر دارمشتات به طور متوسط 380 یورو است. در حالی که در مونیخ، می‌تواند حدود 675 یورو باشد.
هزینه اسکان خصوصی
وقتی دانشجویان یک خانه را به طور کامل را اجاره می‌کنند، به طور متوسط 828 یورو در ماه برای یک آپارتمان یک خوابه در آلمان می‌پردازند. البته اجاره دقیق آپارتمان زمان تحصیل دندانپزشکی در آلمان یا سایر رشته‌ها، هزینه زندگی و تحصیل در آلمان به شهری که قصد دارید در آن زندگی کنید، متراژ آپارتمان، موقعیت مکانی، امکانات رفاهی و موارد دیگر بستگی دارد. برای نمونه در مراکز شهر، اجاره آپارتمان‌های یک خوابه از 600 یورو تا 1500 یورو در ماه متغیر است که میانگین آن 952.87 یورو در ماه است.
اما در خارج از مراکز شهر، انتظار می‌رود بین 450 تا 1200 یورو در ماه پرداخت کنید که به طور متوسط 704.70 یورو در ماه خواهد بود.
هزینه حمل و نقل برای دانشجویان در آلمان
زمانی که به هزینه تحصیل در آلمان فکر می‌کنید، مسئله حمل و نقل را هم در نظر داشته باشید. این کشور به دلیل حمل و نقل عمومی کارآمد و خطوط متعدد قطار، تراموا، اتوبوس معروف است. بلیت یک طرفه در یکی از این مسیرها حدود 3 یورو برای شما هزینه دارد. ضمن اینکه می‌توانید 49 یورو هم به صورت ماهانه بپردازید. اگر عجله دارید، متوسط هزینه تاکسی سواری از 4.25 یورو یا 2 یورو به ازای هر کیلومتر محاسبه می‌شود.
اگر قصد دارید پس از مهاجرت به آلمان در داخل کشور سفرهای زیادی داشته باشید، بلیت ماهانه Deutschland-Ticket (D-Ticket) بهترین گزینه برای مدیریت هزینه تحصیل و زندگی در آلمان شما است. زیرا با پرداخت 49 یورو در ماه، به شما امکان دسترسی نامحدود به تمام مسیرهای حمل و نقل عمومی محلی در کشور را می‌دهد.
هزینه بیمه درمانی دانشجویی در آلمان
بیمه درمانی یکی از موارد مهم در لیست هزینه دانشگاه های آلمان بوده که برای همه افراد مقیم آلمان اجباری است. به عنوان یک دانشجوی بین المللی علاقه مند به تحصیل پزشکی در آلمان و حتی سایر رشته‌ها، می‌توانید انتظار داشته باشید که حدود 120 یورو برای بیمه درمانی از طریق ارائه دهندگان دولتی بپردازید. این مبلغ بسته به ارائه دهنده، سن شما و اینکه آیا فرزندانی دارید که می‌خواهید در بیمه خود بگنجانید، می‌تواند کم و زیاد باشد.
همچنین می‌توانید انتخاب کنید که در سیستم بیمه سلامت عمومی آلمان (بیمه درمانی قانونی) یا بیمه درمانی خصوصی ثبت نام کنید. با نگاهی به این جدول ارائه دهندگان بیمه درمانی محبوب در این کشور، می‌توانید هزینه تحصیل در دانشگاه المان را بهتر درک کنید.
| ارائه دهنده بیمه سلامت | سهم بیمه سلامت | سهم بیمه مراقبت طولانی مدت | مبلغ کل در ماه |
| Techniker Krankenkasse (TK) | 92.73 یورو | 27.61 یورو (تا 23 سال)
32.48 یورو (از 23 سال) |
120.34 یورو
125.21 یورو |
| بارمر | 95.17 یورو | 27.61 یورو (تا 23 سال) 32.48 یورو (از 23 سال) | 122.78 یورو
127.65 یورو |
| شرکت BKK | 90.30 یورو | 27.61 یورو (تا 23 سال) 32.48 یورو (از 23 سال) | 117.91 یورو 122.78 یورو |
| Kaufmännische Krankenkasse (KKH) | 95.17 یورو | 24.77 یورو | 119.94 یورو |
| Audi BKK | 93.14 یورو | 27.61 یورو (تا 23 سال) 32.48 یورو (از 23 سال) | 120.75 یورو |
بورسیه تحصیلی برای دانشجویان بین المللی در آلمان
آلمان برای دانشجویان بین المللی کاملا مقرون به صرفه است، اما هزینه تحصیل در آلمان می‌تواند به سرعت افزایش یابد. این امر به ویژه برای کسانی که از مناطقی با هزینه‌های زندگی و درآمد پایین‌تر می‌آیند، دشوار خواهد بود.
خوشبختانه، بورسیه‌های تحصیلی زیادی برای کمک به این افراد وجود دارد. بورس‌های جزئی، کامل، بر حسب شایستگی و جوایز خاص منطقه، برای همه وجود دارد. در ادامه برخی از محبوب‌ترین انواع بورسیه تحصیلی آلمان برای دانشجویان بین المللی را مشاهده می‌کنید.
| Deutschlandstipendium | کمک مالی 300 یورو در ماه برای دانشجویان آلمانی و بین المللی در آلمان |
| بورسیه‌های DAAD | قابل ارائه در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا که هزینه تحصیل آلمان، هزینه‌های زندگی و هزینه‌های سفر را پوشش می‌دهد. |
| بورسیه‌های Erasmus+ | برای پوشش هزینه‌های زندگی دانشجویان مبادله‌ای در آلمان و سایر کشورهای اروپایی طراحی شده است. |
| بورسیه‌های بنیاد هاینریش بول | دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد می‌توانند 812 یورو در ماه تا 992 یورو با کمک هزینه اضافی دریافت کنند. در حالی که دانشجویان Ph.D. تا 1350 یورو در ماه به اضافه 100 یورو کمک هزینه تحقیقاتی دریافت می‌کنند. |
| بورسیه تحقیقاتی هامبولت | هزینه دانشگاه در آلمان برای موارد تحقیقاتی و کمک هزینه‌های تحصیلی 2670 یورویی برای محققان فوق دکترا و 3170 یورویی برای محققان با تجربه را پوشش می‌دهد. |
| بورسیه‌های بنیاد فردریش ایبرت | از دانشجویان برجسته از مناطقی از جمله جنوب جهانی و کشورهای پس از شوروی پشتیبانی می‌کند. این بورسیه شامل بیمه سلامت، کمک هزینه ماهانه 830 یورو برای لیسانس و 850 یورو برای تحصیل کارشناسی ارشد در آلمان و کمک هزینه خانواده 276 یورو برای دانشجویان دارای فرزند می‌شود. |
هزینه تحصیل در آلمان شهرهای مختلف
هزینه دانشگاه آلمان معمولا یکسان است؛ اما هزینه زندگی در شهرهای مختلف بسته به عواملی متفاوتی تعیین می‌شود. در نتیجه برای مدیریت بهتر هزینه تحصیل در آلمان باید بدانید کدام شهر را برای زندگی در نظر دارید. درست مانند بسیاری از نقاط جهان، شهرهای بزرگ‌تر معمولا در آلمان گران‌تر هستند. در هر منطقه، می‌توانید بسیاری از شهرهای دیگر را با هزینه‌های زندگی مقرون به صرفه‌تر بیابید.
به عنوان مثال، قیمت اجاره در شهر پادربورن در غرب آلمان 44.4 درصد کمتر از فرانکفورت است. همچنین در شمال، برمن در مقایسه با هامبورگ بسیار ارزان‌تر است. اجاره در برمن حدود 34.9 درصد کمتر محاسبه می‌شود. اما در درسدن (شرق آلمان)، اجاره بها 50.4 درصد ارزان‌تر از برلین است. اینگولشتات در جنوب واقع شده و در مقایسه با مونیخ بسیار مقرون به صرفه در نظر گرفته می‌شود. زیرا اجاره در شهر مونیخ 40.6 درصد بالاتر است.
برای بررسی بهتر هزينه تحصيل در المان و هزینه‌های ابتدایی زندگی، نگاهی به جدول زیر داشته باشید.
| مونیخ | برلین | هامبورگ | فرانکفورت | |
| اجاره | 1397.71 یورو | 1317.19 یورو | 996.18 یورو | 1156.17 یورو |
| نان سفید (500 گرم) | 2.23 یورو | 1.94 یورو | 2.02 یورو | 1.91 یورو |
| وعده غذایی رستوران | 15.00 یورو | 12.00 یورو | 15.00 یورو | 14.50 یورو |
| شیر (1 لیتر) | 1.24 یورو | 1.24 یورو | 1.23 یورو | 1.16 یورو |
| تخم مرغ (12) | 3.23 یورو | 3.27 یورو | 3.41 یورو | 3.22 یورو |
| برنج (1 کیلوگرم، سفید) | 2.60 یورو | 2.80 یورو | 2.68 یورو | 2.42 یورو |
| گوجه فرنگی (1 کیلوگرم) | 2.61 یورو | 2.95 یورو | 2.71 یورو | 2.21 یورو |
| سیب زمینی (1 کیلوگرم) | 1.81 یورو | 1.64 یورو | 1.69 یورو | 1.42 یورو |
| آب معدنی (0.5 لیتر) | 0.99 یورو | 0.96 یورو | 0.98 یورو | 0.95 یورو |
| تاکسی 1 کیلومتر | 2.27 یورو | 2.00 یورو | 2.50 یورو | 2.00 یورو |
نکات مهم هزینه تحصیل در آلمان
همان‌طور که گفته شد، هزینه پایین تحصیل در آلمان یکی از مشوق‌های عمده‌ای است که هر ساله دانشجویان بین المللی را جذب می‌کند. در یک نگاه کلی، برای تحصیل در آلمان ابتدا باید ویزای دانشجویی دریافت کنید. برای انجام این کار، باید بتوانید مدرکی مبنی بر 11208 یورو در سال برای پوشش هزینه تحصیل در آلمان ارائه دهید. در واقع ویزای این کشور بدون اثبات تمکن مالی به شما ارائه نمی‌شود.
همچنین با وجود اینکه اکثر دانشگاه‌های دولتی شهریه ندارند اما نیاز به پرداخت هزینه‌های اداری حذف نشده است. این موارد به عنوان هزینه‌های ترم نیز شناخته می‌شوند و حدود 100 تا 300 یورو خواهند بود. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی از حدود 5000 یورو شروع می‌شود و می‌تواند تا 20000 یورو افزایش یابد. دانشگاه‌های خصوصی برنامه‌های تخصصی را در زمینه‌های مختلف از تجارت گرفته تا فناوری ارائه می‌دهند.
با در نظر گرفتن تمام هزینه‌های زندگی، از جمله اجاره، آب و برق، غذا، حمل و نقل و بیمه، آلمان یک گزینه مقرون به صرفه برای دانشجویان بین المللی است. دانشجویان بین المللی چه یک ترم و چه کل دوره لیسانس یا فوق لیسانس، می‌توانند از هزینه‌های پایین زندگی در این کشور استفاده کنند.
سخن پایانی
در مجموع، هزینه پایین تحصیل در آلمان با تعرفه‌های مقرون به صرفه زندگی در این کشور مطابقت دارد. در مقایسه با سایر مقاصد تحصیلی محبوب اروپایی، هزینه زندگی در آلمان گران نیست. به این معنی که در آلمان، به عنوان یک فرد مجرد، برای تأمین هزینه‌های زندگی خود به حداقل 934 یورو در ماه نیاز دارید. در حالی که جنوب آلمان بالاترین هزینه‌های زندگی را دارد، برلین مقرون به صرفه‌تر از سایر پایتخت‌های اروپایی است. اگر می‌خواهید برای مدیریت هزینه تحصیل در آلمان تصمیم گیری مناسبی داشته باشید، مشاوران هلدینگ مهاجرتی هما در کنار شما هستند.
سوالات متداول
1- هزینه تحصیل در آلمان برای دانشجویان بین المللی چقدر است؟
اکثر دانشگاه‌های دولتی هزینه‌های ترم حدود 100 تا 300 یورو را نیاز دارند. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی از حدود 5000 یورو شروع می‌شود.
2- شرایط تحصیل در آلمان 2024 چیست؟
شرایط لازم برای هر دانشجوی بین المللی که در آلمان تحصیل می‌کند شامل بیمه درمانی و اثبات منابع مالی 11208 یورو در سال است.
3- می‌توانیم همزمان با تحصیل در آلمان کار پاره وقت انجام دهیم؟
دانشجویان بین المللی می‌توانند تا زمانی که در آلمان تحصیل می‌کنند تا 20 ساعت در هفته کار کنند.
