برای اخذ شهروندی و تابعیت پرتغال در سال 2024، نیاز به اقامت قانونی به مدت 5 سال، تسلط به زبان پرتغالی و آشنایی با فرهنگ کشور دارید. همچنین، سرمایهگذاری یا خرید ملک در پرتغال میتواند فرآیند دریافت شهروندی را تسریع کند. برای اطلاعات بیشتر درباره مراحل و شرایط دقیق، ادامه مطلب را بخوانید.
شرایط گرفتن تابعیت و شهروندی پرتغال
اخذ تابعیت و شهروندی کار چندان ساده ای نیست و نیازمند پیگیری مستمر و انجام کارهایی برای سهولت در اخذ پاسپورت این کشور می باشد. از طرفی دیگر راههای اخذ تابعیت پرتغال همانند اخذ تابعیت سایر کشورهاست؛ اما شرایط گرفتن اقامت دائم آن با سایر کشورها متفاوت است. کشور پرتغال در سال 2012 با تصویب مجوزی جدید مبنی بر مجوز اقامت طلایی پرتغال، سبب جذب سرمایهگذاران زیادی برای گرفتن پاسپورت پرتغال از طریق سرمایه گذاری شد.
در این حالت متقاضی میتوانست از طریق خرید ملکهای متعددی در این کشور اقامت و تابعیت پرتغال را کسب کند. 3 سال بعد از تصویب این قانون، دولت پرتغال تغییراتی در آن ایجاد و راههای جدیدتری را برای اخذ پاسپورت پرتغال از طریق سرمایه گذاری(خرید ملک) به این مجوز اضافه نمود. در حال حاضر سرمایه گذاری از طریق خرید ملک در پرتغال یکی از محبوبترین راههای اخذ شهروندی پرتغال به شمار میآید. این موضوع را در ادامه مقاله بیشتر مورد بررسی قرار خواهیم داد تا با آن آشنایی بیشتری پیدا کنید.
روش های دریافت تابعیت پرتغال
اخذ شهروندی پرتغال نیز همانند سایر کشورهای اروپایی حوزه شنگن از طریق 6 راه انجام میشود؛ اما شرایط گرفتن آن با دیگر کشورها متفاوت است. در ادامه شما را با این 6 روش آشنا خواهیم کرد تا بنابر شرایطی که دارید یکی از آنها را برگزینید.
موسسه ما دارای مشاورین خبره و توانمندی است که میتوانند شما را در امر گرفتن شهروندی و تابعیت پرتغال از طریق هر یک از این روشهای مهاجرتی راهنمایی و همراهی کنند.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق سرمایه گذاری
سرمایهگذاری همیشه یکی از راههای پر خرج اخذ اقامت و تابعیت یک کشور میباشد؛ با این وجود بیشتر افراد موفق به اخذ تابعیت و شهروندی پرتغال از طریق سرمایه گذاری میشوند. کشور پرتغال از طریق روشهای سرمایه گذاری متعددی به متقاضی این شانس را میدهد تا تابعیت پرتغال را دریافت کند. از جمله روشهایی که منجر به اخذ پاسپورت کشور پرتغال و گرفتن تابعیت آن میشود به شرح زیر است:
- پاسپورت پرتغال از طریق استارت آپ
- اخذ پاسپورت پرتغال از طریق خرید ملک
- پاسپورت پرتغال از طریق ثبت شرکت
- اخذ پاسپورت پرتغال از طریق سپرده گذاری و انتقال پول
- پاسپورت پرتغال از طریق خود حمایتی یا ویزای بازنشستگان
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق استارت آپ
استارت آپ یکی از جدیدترین روشهای سرمایه گذاری برای اخذ شهروندی پرتغال و سایر کشورهای اروپایی است. اخذ پاسپورت پرتغال از طریق استارت آپ کمی مشکل است؛ چرا که در این حالت متقاضی باید ایدهای را در این کشور اجرا کند. ایده متقاضی باید کاملاً جدید و نوآورانه باشد و مشکلی عمده را در کشور پرتغال حل نماید. بنابراین متقاضی باید بیزینس پلن خود را در هر زمنیهای که تخصص دارد یا ندارد به کشور پرتغال ارائه دهد.
پس از تایید شدن آن، فرد باید با 20 الی 30 هزار یورو که حداقل سرمایه لازم برای شروع کار میباشد، ایده خود را استارت بزند.
با گرفتن ویزای پرتغال از طریق استارت آپ و ایجاد کسب و کار خود به راحتی میتوانید با سایر شرکتهای کشورهای حوزه شنگن و اتحادیه اروپا تجارت کنید؛ چرا که پرتغال عضو اتحادیه اروپا و حوزه شنگن است.
ویزای که از این طریق به شما اختصاص داده میشود یک الی دو ماهه میباشد که پس از ثبت شرکت، 4 الی 5 ماه به طول میانجامد تا اقامت موقت شما صادر گردد. گرفتن شهروندی پرتغال از طریق این روش مزیتهایی برای متقاضی به همراه دارد؛ این مزیتها عبارت است از:
- اخذ تابعیت و شهروندی پرتغال برای فرزندان زیر 24 سال(درصورتی که به شما وابسته باشند)
- گرفتن تابیعت پرتغال برای همسر
- درخواست شهروندی پرتغال پس از 5 سال سرمایه گذاری
مقدار سرمایه لازم برای گرفتن ویزا از طریق استارت آپ برابر است با 200 هزار یورو. اگر شخصی هستید که واقعاً قصد سرمایهگذاری در کشور پرتغال را دارید، سرمایه گذاری از طریق استارت اپ در پرتغال یکی از بهترین و راحتترین روشها برای شما خواهد بود.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق خرید ملک
همانطور که پیشتر بیان کردیم، دولت پرتغال با تصویب مجوزی مبنی بر ویزای طلایی پرتغال، اخذ اقامت پرتغال از طریق خرید ملک را جذابتر نمود. بنابراین مصوبه اعلام شده متقاضی میتواند با حداقل سرمایه(500 هزار یورو) در زمان خرید ملک در پرتغال، ویزای این کشور را دریافت نماید. ترجیحاً به سراغ املاکی بروید که از سالهای ساخت آن زمان زیادی میگذرد(30 سال به بالا) و یا به عبارتی عمر زیادی دارند.
دولت پرتغال برای اشخاصی که اینگونه املاک را در این کشور خریداری میکنند، مقدار سرمایه لازم را به 350 هزار یورو کاهش داده است. دلیل کاهش مبلغ سرمایه این است که شما با این کار در ترمیم بافت فرسوده کشور پرتغال همکاری و مشارکت میکنید. متقاضی میتواند پس از گذشت 5 سال از خرید ملک یا سرمایه گذاری در ترمیم بافت فرسوده، کل سرمایه خود را دریافت و برای اخذ تابعیت پرتغال اقدام کند.
از دیگر مزیتهای این روش سرمایهگذاری این است که متقاضی به ازای هر سال سرمایهگذاری سود 2 الی 4 درصدی از دولت پرتغال دریافت میکند. ویزای که از طریق این روش به شما داده میشود، یک ساله است و قابلیت تمدید به دو سال را نیز دارد.
توجه داشته باشید که شما باید در این مدت 5 ساله، ملک خریداری شده را نگهداری کنید و آن را نفروشید تا بتوانید تابعیت پرتغال را کسب کنید. این ویزا نیز همانند ویزای استارتآپی به شما این حق را میدهد که پس از گذشت 5 سال اقامت دائم پرتغال را برای همسر و فرزندان خود دریافت کنید.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق ثبت شرکت
ثبت شرکت یکی دیگر از راههای اخذ ویزا و تابعیت پرتغال از طریق سرمایه گذاری میباشد. افراد میتوانند با به ثبت رساندن شرکت خود در کشور پرتغال و گذراندن یک دوره چند ساله برای گرفتن شهروندی پرتغال اقدام کنند. متقاضی میتواند به صورت حضوری یا آنلاین شرکت خود را در کشور پرتغال ثبت کند. در این حالت باید نامی برای شرکت خود انتخاب نموده( اسامی تکراری قابل قبول نیست) و سپس آن را به ثبت برسانید. در حالتی که اسم شرکت شما از قبل وجود داشته یا تکراری باشد، پروسه ثبت شرکت شما ممکن است 9 ماه به طول انجامد.
پس از ثبت شرکت و به تایید رساندن آن فرد چنانچه قصد دارد تابعیت پرتغال را نیز دریافت کند باید مبلغی معادل بر 300 هزار یورو را به حساب شرکت خود منتقل نماید. انواع شرکتهای کشور پرتغال به شرح زیر است:
- شرکتهای تعاونی
- شرکتهای کار آفرینی
- شرکتهای سهامی خاص( حداقل سرمایه 500 هزار یورو)
- شرکتهای سهامی عام(حداقل سرمایه 5 میلیون و نیازمند 5 سرمایه دار است)
- شرکتهای خود اشتغالی
- شرکتهای مسئولیت محدود
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق سپرده گذاری و انتقال پول
منتقل کردن سرمایه به کشور دیگر نیز یکی دیگر از راههای سرمایه گذاری و اخذ اقامت کشورهای اروپایی است که از این طریق میتوان تابعیت و شهروندی پرتغال را دریافت کرد. متقاضی میتواند با انتقال سرمایه و وجه نقد به کشور پرتغال و مشارکت در پروژهها یا خرید ارواق قرضه، اقامت دائم پرتغال را دریافت کند. مقدار سرمایه لازم برای هر کدامیک از روشهای انتقال سرمایه به پرتغال به شرح زیر است:
- سپرده گذاری در بانکهای کشور پرتغال به مقدار 1 میلیون یورو
- سپرده گذاری در فعالیتهای تحقیقاتی به مقدار 350 هزار یورو
- سپرده گذاری در بخش و فعالیتهای هنری به مقدار 250 هزار یورو
- خرید سهام و ارواق قرضه به ارزش 500 هزار یورو
متقاضی میتواند از طریق روشهای فوق با انتقال سرمایه و سپرده گذاری در پرتغال، تابعیت این کشور را دریافت کند. سپرده گذاری در بخشهای هنری به دلیل هزینه کمتر مناسبتر میباشد؛ اما اگر قصد درآمد زایی از این روش را نیز دارید، خرید ارواق قرضه گزینه مناسبتری است.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق خود حمایتی یا ویزای بازنشستگان
دولت پرتغال به بازنشستگانی که از وضعیت تمکن مالی خوبی بر خوردار میباشند، تابعیت و شهروندی پرتغال را اعطا میکند.
در این حالت نیازی به سرمایهگذاری یا انتقال سپرده به کشور پرتغال نمیباشد و متقاضی میتواند تنها با ارائه مستندات و مدارک مالی دال بر اینکه از پس هزینههای زندگی در پرتغال بر میآید، ویزای پرتغال را دریافت کند.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق خود حمایتی برای متقاضی و اعضای خانواده او نیز امکان پذیر است، اگر شخصی قصد چنین کاری را داشته باشد، باید حساب بانکی قویتری را ارائه دهد. شما میتوانید در هر مرحله از روند مهاجرت به پرتغال با مشاوران خبره و باتجربه ما صحبت کنید تا بهترین راهها را در خصوص اخذ تابعیت پرتغال از طریق این روش به شما توضیح دهند. طبق جدول زیر این مقدار تکمن مالی، متقاضی باید برای خود، همسر و فرزندان وابسته داشته باشد:
اعضا | مقدار تمکن مالی |
متقاضی | 7800 یورو به ازای هر سال |
همسر یا شوهر متقاضی | 3900 یورو به ازای هر سال |
فرزندان وابسته(به ازای هر فرزند) | 2500 یورو به ازای هر سال |
متقاضی باید این مقدار تمکن مالی را در حساب بانکی خود داشته و آن را اثبات کند. البته علاوه بر این مورد شخص متقاضی باید مدارکی مالی دیگری نیز ارائه دهد. طبق این مدارک باید فرد ثابت کند که جریان درآمدی ثابت و بالایی دارد و از پس هزینههای زندگی برای خود و خانوادهاش بر میآید. اگر قصد دارید از این روش برای اخذ تابعیت پرتغال اقدام کنید پیشنهاد میکنیم که از طریق سفارتهای خارج از کشور ایران اقدام کنید؛ چرا که شانس گرفتن ویزای شما به بالای 80 درصد میرسد.
به طور کلی هر تابعه غیر اروپایی میتواند از طریق یکی از روشهای زیر تابعیت پرتغال را دریافت کند:
- انتقال سرمایه به ارزش 1 میلیون یورو
- ایجاد فرصت شغلی برای حداقل 10 شهروند پرتغالی
- خرید ملک به ارزش 500 هزار یورو یا سرمایه گذاری در بافت فرسوده با خرید ملکهایی با عمر بیش از 30 سال به ارزش 350 هزار یورو
- سپرده گذاری در پروژههای تحقیقاتی به ارزش حداقل 350 هزار یورو
- سپرده گذاری در پروژههای میراث فرهنگی و هنری به ارزش حداقل 250 هزار یورو
- سپرده گذاری در کسب و کارهای کوچک به ارزش حداقل 500 هزار یورو
- ارائه ایده جدید و نوآورانه و پیاده سازی آن در پرتغال
اخذ شهروندی پرتغال از طریق کار
طبق آمار و نمودارهای نرخ بیکاری در کشور پرتغال که نشان میدهد این نرخ کمتر از 6 است پرتغال را کشوری مناسب برای کار کرده است. از این رو یکی دیگر از بهترین روشهایی که میتوان از طریق آن تابعیت پرتغال را دریافت کرد، کار میباشد. پیدا کردن و گرفتن کار در کشور پرتغال برای متقاضیان غیر اروپایی با متقاضیان اروپایی متفاوت است. در این حالت اگر شما به دنبال کار در این کشور میگردید میتوانید از دو روش جاب آفر(Job Offer) یا جستوجو کار(Job Seeker) به دنبال کار بگردید.
کسانی که تابعیت کشور پرتغال یا تابعیت یکی از کشورهای اتحادیه اروپا را ندارند باید از طریق جاب آفر به دنبال کار در این کشور بگردند. به این صورت که کارفرما باید 3 ماه شغل پیشنهادی خود را در کشور پرتغال و 3 ماه دیگر نیز در اتحادیه اروپا آگهی کند؛ اگر در این مدت زمان شخصی پیدا نشد که متقاضی انجام کار آگهی شده باشد، نیروی کار بینالمللی میتواند از این طریق ویزای پرتغال را دریافت نماید. به طور کلی باید 6 ماه از زمان آگهی کار گذشته باشد تا شما بتوانید در آن شغل مشغول به کار شوید. چرا که اولویت گرفتن کار در پرتغال اول با شهروندان پرتغالی است، سپس اروپایی و پس از آن با شهروندان خارج از قاره اروپا میباشد. متقاضی پس از گرفتن کار در کشور پرتغال و کار کردن به مدت بیش از 5 سال در این کشور میتواند برای اخذ تابعیت و شهروندی پرتغال اقدام کند.
تفاوت و محدودیتی که برای متقاضیان خارجی وجود دارد این است که باید 6 ماه از زمان آگهی کار گذشته باشد تا شما بتوانید در آن شغل مشغول به کار شوید.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق تحصیل
تحصیل همیشه یکی از راههای آسان مهاجرتی و در عین حال کمهزینهترین روش بعد از اخذ شهروندی از طریق کار به کشورهای خارجی میباشد. متقاضیان اخذ پاسپورت پرتغال میتوانند از طریق تحصیل، اقامت دائم کشور پرتغال را دریافت کنند.
متقاضیان و دانشجویانی که در حال تحصیل در پرتغال هستند میتوانند پس از به اتمام رساندن دوره تحصیلی خود ویزای تحصیلیشان را به کار تغییر داده و سپس برای اخذ تابیعت این کشور اقدام کنند. لازم به ذکر است که دانشجو باید به خوبی در اجتماع ظاهر شود و همانند یک شهروند پرتغالی در این کشور زندگی کند، این مورد با پرداخت مالیاتهای پرتغال و تعامل با مردم این کشور حل میشود . تحصیل اکادمیک در 3 مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در کشور پرتغال امکان پذیر است. دانشجو پس از اتمام تحصیلاتش باید ویزای تحصیلی خود را به کار تبدیل نماید و با توجه به حرفه و مدرک دانشگاهیش در این کشور مشغول به کار شود. پس از گذشت تقریباً 5 سال کاری در پرتغال، متقاضی میتواند برای دریافت تابعیت این کشور درخواست خود را صادر نماید.
اخذ شهروندی پرتغال از طریق تولد
تولد یکی دیگر از روشهایی است که متقاضیان از طریق آن میتوانند تابعیت پرتغال را اخذ کنند؛ اما پیش از پرداختن به آن باید با دو قانون خاک و قانون خون آشنا شوید و کشور پرتغال از قانون خون پیروی میکند. طبق قانون خون، اگر فرزندی در کشوری دیگر به دنیا بیاید فارغ از اینکه در کجا به دنیا آمده است، مدارک هویتی(شناسنامه و پاسپورت) کشور پدر و مادر خود را دریافت میکند. قانون خاک دقیقاً برعکس قانون خون میباشد، فرزند فارغ از اینکه پدر و مادر او چه ملیتی دارند، ملیت کشوری را میگیرد که در آن متولد شده است. از این رو اگر شما یا همسر تبعه کشور پرتغال نیستید، امکان اخذ اقامت پرتغال از طریق تولد فرزند را ندارد. البته اگر اقامت موقت کشور پرتغال را داشته باشد(اقامت توریستی این مورد را شامل نمیشود)، در صورت متولد شدن فرزند شما در خاک پرتغال به کودک پاسپورت پرتغال تعلق میگیرد.
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق ازدواج
ازدواج یکی دیگر از راههای اخد تابعیت و شهروندی پرتغال میباشد که در صورت ازدواج با تبعه پرتغالی امکان پذیر است. در این صورت شخص باید با فردی پرتغالی ازدواج و به مدت 5 سال زندگی کند و صوری نبودن ازدواج را به اثبات برساند. فرد میتواند پس از گذشت مدت زمان ذکر شده(5 سال) نسبت به گرفتن پاسپورت پرتغال اقدام نماید. توجه کنید که همسرتان باید از وضعیت مالی و شغلی خوبی برخوردار باشد تا بتواند چنین درخواستی را برای شما ارسال نماید. از طرفی اگر با شخصی ازدواج کنید که تبعه پرتغال باشد نه مقیم پرتغال، مدت زمان گرفتن پاسپورت و شهروندی پرتغال کاهش مییابد.
اگر قصد اخذ شهروندی پرتغال از طریق ازدواج را دارید، پیشنهاد میکنیم که با مشاورین متخصص ما در این زمینه مشورت کنید تا با راهنماییهای لازم، پروسه گرفتن اقامت پرتغال را برای شما کاهش دهند.
مدارک لازم برای درخواست ویزا از طریق ازدواج به شرح زیر است:
- گواهی ازدواج
- پاسپورت
- عدم سوء پیشینه
- داشتن مسکن در پرتغال
- داشتن تمکن مالی
اخذ پاسپورت پرتغال از طریق پناهندگی
پناهندگی همیشه یکی از راههای خطرناک و سخت برای گرفتن تابعیت کشورهای خارجی میباشد که از سمت موسسه ما به شما پیشنهاد نمیشود. توجه: موسسه اصطهباناتی هیچ خدماتی در قبال گرفتن تابعیت پناهندگی ارائه نمیکند؛ چرا که غیر قانونی است و جان متقاضی را به خطر می اندازد. اخذ تابعیت کشور پرتغال از این طریق مشکلات زیادی همچون از دست رفتن دارایی شما، افسردگی، مریضی و مرگ را برای شما به همراه خواهد داشت.
ارزش و اعتبار پاسپورت پرتغال
پرتغال دارای یکی از قویترین پاسپورتهای دنیا میباشد، شما میتوانید تنها با داشتن این پاسپورت به 124 کشور دنیا بدون ویزا سفر کنید. در حال حاضر پاسپورت پرتغال پنجمین پاسپورت مطرح دنیا پس از کشورهای دانمارک، بلژیک، لهستان و غیره میباشد.
هزینه اخذ پاسپورت پرتغال
برای اخذ پاسپورت پرتغال در ابتدا باید یکسری مدارک را به سفارت پرتغال تحویل دهید و به طور میانگین روزانه 40 یورو(حداقل) گردش حساب داشته باشید. پس از ارائه مدرک تمکن مالی و دیگر مدارک، هزینه پاسپورت شما متناسب با نوع پاسپورت مشخص می شود. لازم به ذکر است که اگر قصد اخذ پاسپورت پرتغال برای خانواده خود را نیز دارید باید مبلغی بین 280 هزار یورو تا 500 هزار یورو را به عنوان تمکن مالی ارائه دهید. به طور کلی مقدار هزینهای که باید برای پاسپورت پرتغال پرداخت کنید به شرح زیر است:
نوع پاسپورت | هزینه |
پاسپورت دیپلماتیک(PEP) | 65 یورو |
پاسپورت ویژه(PCE) | 95 یورو |
پاسپورت عادی | 85 یورو |
پاسپورت فوری | 100 یورو |
پاسپورت اتباع خارجی(PD) | 107.40 یورو |
مدت زمان گرفتن پاسپورت پرتغال
مدت زمان گرفتن پاسپورت پرتغال متناسب با نوع پاسپورتی که درخواست کردهاید، متفاوت میباشد. روشهایی که در بالا بیان شد همگی به شما کمک میکند تا با استفاده از آنها پاسپورت پرتغال را دریافت کنید. از طرفی هر کدام یک از این روشها پروسه و مدت زمان مخصوص به خود را دارند و معمولاً بعد از 5 سال امکان اخذ پاسپورت پرتغال برای متقاضیان امکان پذیر است.
بنابراین متقاضیان میتوانند پس از گذراندن 5 سال در خاک پرتغال و پرداخت مالیات برای گرفتن پاسپورت پرتغال اقدام کنند.
وکیل اخذ پاسپورت پرتغال
شما میتوانید از طریق هر یک از روشهای بالا برای اخذ تابعیت و شهروندی پرتغال اقدام کنید؛ اما فهمیدن اینکه کدامیک از این روشها برای شما مناسب است، ممکن است کمی مشکل باشد. از این رو بهتر است که با مشاوران موسسه ما در تماس باشید تا شما را در امر مهاجرتی خود راهنمایی و بهترین راه مهاجرتی به پرتغال را به شما عزیزان معرفی کنند.
جمع بندی
پرتغال یکی دیگر از کشورهای بسیار زیبای اروپایی میباشد که سالانه افراد زیادی به این کشور برای زندگی و تفریح سفر میکنند. پرتغال از جمله کشورهایی است که گرفتن اقامت و تابعیت آن بسیار خوب و منطقی به نظر میرسد؛ چرا که پاسپورت پرتغال پنجمین پاسپورت مطرج دنیا و از همه مهمتر کیفیت زندگی در آن به مراتب خیلی بهتر از ایران است. پروسه گرفتن تابعیت و ویزای پرتغال امری مشکل و هزینهبر است و شما میتوانید از طریق یکی از روشهای بالا به کشور پرتغال مهاجرت کنید؛ اما به این نکته توجه کنید که اگر ندانسته یکی از این روشها را انتخاب کنید، ممکن است صدمات مالی جدی را متحمل شوید. بنابراین به شما عزیزان پیشنهاد میکنیم که با موسسه ما در تماس باشید تا شما عزیزان را در این خصوص بهتر راهنمایی کنیم.
سوالات متداول در مورد جدیدترین شرایط اخذ شهروندی و تابعیت پرتغال 2023
1- کشور های بدون ویزا با پاسپورت پرتغال کدامند؟
از طریق پاسپورت پرتغال میتوان به 124 کشور دنیا بدون پاسپورت سفر کرد که بلژیک، اتریش، دانمارک از جمله این کشورهاست.
2- مزایای اخذ پاسپورت پرتغال چیست؟
از مهمترین مزایای اخذ پاسپورت پرتغال: مسافرت به 124 کشور بدون ویزا، پرتغال عضو حوزه شنگن و اتحادیه اروپا است.
3- آسان ترین راه اخذ پاسپورت پرتغال چیست؟
اخذ ویزای پرتغال از طریق کاری یا تحصیلی آسانترین راه و کم هزینه ترین راه گرفتن تابعیت کشور پرتغال است.
4- اخذ پاسپورت پرتغال از طریق تولد امکان پذیر است؟
خیر، پرتغال از قانون خاک پیروی نمیکند.